Άρθρο περιοδικού ……….
Η Ορθοδοξία ως θεραπευτική επιστήμη
Ο Χριστιανισμός είναι κυρίως επιστήμη που θεραπεύει. Η ορθόδοξη θεολογία δεν είναι φιλοσοφία, αλλά κυρίως θεραπευτική αγωγή. Η ορθόδοξη θεολογία δείχνει καθαρά ότι αφ’ ενός μεν είναι καρπός μιας θεραπείας και αφετέρου ότι είναι δρόμος που δείχνει την θεραπεία.
Το να μιλά κανείς για τον Θεό δεν είναι πράγμα «των χαμαί ερχομένων» αλλά έργο «των εξητασμένων και διαβεβηκότων εν θεωρία και προ τούτων και ψυχήν και σώμα κεκαθαρμένων το μετριώτατον».
(Γρηγόριος ο Θεολόγος)
Σημείωσις:
Το κείμενο αποτελεί ενότητα και η χρησιμοποίησις μέρους εξ αυτών είναι δυνατόν να αλλοιώσει την ορθόδοξον άποψη.
Υποσημείωσις:
Εστάλη εις Αθήνα, προς Δημήτριο Τσιγγάνη ως πρόταση ορθοδόξου Κληρικού εις Συνέδριο οπαδών Ανατολικών Σχολών:
- Αρκέην
- -Ώρος, κ.λ.π.
Τι είναι η θεραπεία
Στην Ορθοδοξία το σώμα δεν είναι αυτόνομο. Συνδέεται με την ψυχή και είναι ο Ναός της ψυχής. Η θεραπεία του σώματος συνδέεται λοιπόν με την παράλληλη θεραπεία της ψυχής.
«Νοσούντα το σώμα και την ψυχήν …………
Σωμάτων μαλακίας και ψυχών αρρωστίας…»
(Ωδαί προς την Θεοτόκον – Μικρή παράκλησις).
Επομένως θεραπεία διά της θεολογίας και ορθοδόξου λατρείας νοείται πρωτίστως και σημαίνει θεραπεία της ψυχής δηλαδή θεραπεία και ελευθέρωση του νοός.
Η φύση του ανθρώπου «νενόσηκεν» με την πτώση του από τον Θεό. Αυτή η νόσος είναι κυρίως αιχμαλωσία και πτώση του νοός.
Η απώλεια της θείας χάριτος, με συνέπεια την σκότωση, την ζόφωση και τον θάνατο του νοός.
Η Εκκλησία είναι ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ. Όλοι είμεθα άρρωστοι και χρειάζεται να ακολουθήσουμε μια θεραπευτική αγωγή.
Υγιείς άνθρωποι είναι οι ΑΓΙΟΙ.
Οι άνθρωποι δεν χωρίζονται σε ηθικούς και ανήθικους αλλά σε αρρώστους ψυχικά, σε θεραπευομένους και σε θεραπευθέντας.
Η ψυχή είναι λογική και νοερά. Ο οφθαλμός της ψυχής είναι ο νους. Είναι ο νους εκείνος που βλέπει τον Θεό, έχει επικοινωνία με τον Θεό και αυτός αποκτά την γνώση του Θεού.
Γνώση του Θεού είναι «Κοινωνία εν τη υπάρξει». Δηλαδή όσο καθαρίζεται ο άνθρωπος τόσο περισσότερο γνωρίζει τον Θεόν.
«Μακάριοι οι καθαροί τη καρδία ότι αυτοί τον Θεόν όψονται».
Επομένως, γνώση του Θεού δεν είναι το αποτέλεσμα μιας διανοητικής επεξεργασίας, δεν είναι μια ανακάλυψη της λογικής.
Πως επιτυγχάνεται η θεραπεία της ψυχής
α) Δια της ορθής πίστεως:
Όταν αλλοιώνεται η πίστη αμέσως αλλοιώνεται και η θεραπεία π.χ. αν είσαι φυματικός και αντί να πας στην «Σωτηρία» πας στο «Αντικαρκινικό» δεν υπάρχει περίπτωση να βρεις θεραπεία.
β) Να υπάρχει αίσθηση της ασθενείας:
Δεν έχουμε αυτογνωσία αλλά πνευματική αυτάρκεια. Νομίζουμε ότι είμεθα υγιείς. Είμεθα δηλαδή ΤΥΦΛΟΙ.
γ) Απαιτείται θεραπευτής ιατρός:
Ένας καλός ιατρός του σώματος πρέπει να ξέρει τρία πράγματα:
- Τι είναι υγεία.
- Ποια είναι η ασθένεια του συγκεκριμένου ανθρώπου.
- Να γνωρίζει και να χρησιμοποιεί τους ορθούς τρόπους και μεθόδους για να φθάσει στην υγεία.
Και ο Ιερέας σαν θεραπευτής πρέπει να ξέρει τα τρία αυτά σημεία.
Δια την Ορθοδοξία θεραπευτής – ιατρός είναι ο Ιερεύς που έχει βασικά προσόντα – πνευματικά χαρίσματα δηλαδή να ευρίσκεται εις την κατάσταση του φωτισμού.
Η θεραπεία στην παράδοση της Ορθοδοξίας
και στο Μοναχισμό
Υπ’ αυτάς τας συνθήκας στην εκκλησιαστική ζωή και ιδιαίτερα στον θεσμό του μοναχισμού έχουμε πάντα και σήμερα φωτισμένους πατέρας οι οποίοι ασκούν μια θεραπευτική ή όπως λέει ο λαός «κάνουν θαύματα». Κυρίως, όπως και σήμερα στο Άγιον Όρος, (π. Παϊσιος, π. Εφραίμ) αλλά και σε άλλα σημεία ανά την Ελλάδα (π. Πορφύριος – Αθήνα, π. Αμφιλόχιος – Πάτμο, π. Φιλόθεος – Πάρος κ.α.) οι «πνευματικοί πατέρες» ποιμένουν και θεραπεύουν τον λαό του Θεού ως εξής:
α) Δια της προσευχής των και
β) δια της εξομολογήσεως και θείας Κοινωνίας.
Οι γέροντες που στη Ρωσία ελέγοντο Στάρετς δηλαδή καθοδηγητές έχουν συνήθως το διορατικό και προορατικό χάρισμα. Που σημαίνει ότι συζητώντας με τους πιστούς τους φανερώνουν τις σκέψεις και τα προβλήματά τους, χωρίς προηγουμένως να τους έχουν ξαναδεί, ή τους λένε ότι πρόκειται να τους συμβεί το Α ή Β γεγονός μετά από ορισμένο χρονικό διάστημα.
Οπωσδήποτε οι Γέροντες φροντίζουν αφού πρώτα οδηγήσουν σε σωτηρία την ψυχή να θεραπεύσουν το σώμα από ασθένειες. Δηλαδή κάμνουν ότι και ο Χριστός ο οποίος πάντα εθεράπευε τους αρρώστους αφού προηγουμένως είχε εξασφαλίσει με διάλογο την μεταστροφή (ΜΕΤΑΝΟΙΑ) του ασθενούς.
«Ιδε υγιής γέγονας, μηκέτι αμάρτανε» κ.α. …….
Πάντα λοιπόν, οι Ιερείς και οι Μοναχοί κατά τον τύπον του Χριστού, θεραπεύουν τους ανθρώπους από σωματικές αρρώστιες εφόσον προηγηθεί αλλαγή του πάθους της ψυχής (θεραπεία από φιλαργυρία, φιληδονία ή φιλοδοξία) ή εφόσον απαραίτητα μετά την θεραπεία του σωματικού άλγους διατηρηθεί μια ψυχική ισορροπία (ομοιοστατικό ισοζύγιο). Η υμνολογία της Ορθοδόξου Εκκλησίας και πλείστα όσα παραδείγματα, φανερώνουν την πιστότητα των ανωτέρω θέσεων:
α) «Τας ασθενείας μου της ψυχής ιατρεύεις και σαρκός τας οδύνας Παρθένε ………..» (Δηλαδή, προηγείται από της σαρκός η της ψυχής θεραπεία).
β) «Από των πολλών μου αμαρτιών ασθενεί το σώμα ασθενεί μου και η ψυχή ……….» [Δηλαδή η αμαρτία που είναι ψυχική αρρώστια είναι η αιτία των σωματικών ασθενειών (σχεδόν πάντοτε)].