Αρχιμ. Νεκτάριος Δρόσος

Διδάκτωρ Βυζαντινής Ιστορίας (ΑΠΘ)

Ι. Ναός Αγίου Γεωργίου – Καστρίου

Το χωριό Καστρί βρίσκεται στις βόρειες όχθες της αποξηραμένης πια λίμνης Βοιβηίδος – Κάρλας. Στη θέση Κερκίνιο υπήρχε ένας πύργος της πρώιμης Βυζαντινής εποχής, ο οποίος συμπληρώθηκε στην εποχή του Ιουστινιανού. Υποθέτουμε ότι, εδώ βρισκόταν η Επισκοπή Κατρίας ή Καστρίας, η οποία αναφέρεται στις πηγές τον 11ο και τον 14ο αι. Στα 1325, το κάστρο του Καστρίου, μαζί με το κάστρο των Λεχωνίων (Liconia) βρισκόταν στην κατοχή κάποιου Έλληνα Μελισσηνού (Misilino), που είχε αναγνωρίσει την επικυριαρχία των Καταλανών και είχε δώσει την αδελφή του στον Καταλανό στρατηγό Odon de Novelles. Μετά το θάνατο του Θεσσαλού χωροδεσπότη Στεφ. Γαβριηλόπουλου (1333) το Καστρί, ο Βόλος και το Λυκοστόμιο, κυριεύθηκαν από τον Κωνσταντίνο Μονομάχο. Στα 1350, το Καστρί περιήλθε στην κυριαρχία του Ιωάννη Καντακουζηνού. Ο γνωστός στα 1380 Misili de Novelles Senyor del Castel don Estanyol είναι ασφαλώς ο διάδοχος από το γάμο της αδελφής του Μελισσινού (Misilino) του Καστρίου με τον Odon de Novelles, και έτσι πρέπει να ταυτίσουμε το Castel don Estanyol με το Καστρί. Το Estanyol, βεβαίως, είναι βαφτιστικό όνομα: Kastel des don Estanyol.

Το φρούριο ευρίσκεται σε πολύ επίκαιρη θέση και κατά την Βυζαντινή εποχή είχε μεγάλη στρατηγική σημασία, διότι ο κατέχων τούτο μπορούσε να ελέγχει την είσοδο στην πεδιάδα της Αγιάς και τις οδούς προς τη Λάρισα, Κανάλια και Δημητριάδα. Εντός του φρουρίου σήμερα διατηρείται ακέραιο μόνο το βυζαντινό ναΰδριο του Αγίου Γεωργίου, στο μέσο περίπου του πρώτου περιβόλου. Ο ναός είναι μικρά μονόχωρος βασιλική, εσωτερικών διαστάσεων, χωρίς την αψίδα του Ιερού, (4,40 μ. Χ 8,10 μ.), που απολήγει προς ανατολάς σε τρίπλευρη εξωτερικά κόγχη. Τα μόνα ανοίγματα του ναϋδρίου σήμερα είναι η είσοδος στη δυτική πλευρά και μία φωτιστική σχισμή στο Ιερό, ενώ αρχικά έφερε και δεύτερη είσοδο στη νότια πλευρά και ένα δίλοβο παράθυρο στην κόγχη του Ιερού. Η τοιχοδομία, η οποία έχει μείνει αλώβητη από μεταγενέστερες επισκευές και αποτελεί το μόνο σχεδόν στοιχείο για τη χρονολόγηση του απλού τούτου μνημείου, είναι πλινθοπερίκλειστος σε ελεύθερη απόδοση και χρησιμοποιούνται σ’ αυτήν αρχαίοι μαρμάρινοι δόμοι. Εκτός, όμως, των αρχαίων μαρμάρων, τα οποία ήταν δυνατό να μεταφερθούν και από γειτονική θέση, σε κάποια χαμηλά σημεία του τείχους διακρίνονται υπολείμματα τοιχοδομίας Ελληνιστικής εποχής και εντός του πρώτου περιβόλου ανευρίσκονται πρώιμα ελληνιστικά όστρακα, στοιχεία δηλαδή τα οποία αποδεικνύουν ότι το βυζαντινό φρούριο ανεγέρθηκε επί αρχαίου οικισμού.

Περιεχόμενα

Κοινοποίηση

Προτεινόμενες Αναρτήσεις

ΔΕΣΙΑΝΗ

(Όπως διηγείτο ο Σακελαρίου Γεώργιος και Κων/νος Μυλωνάς κάτοικοι του χωριού τούτου 1952, 10 του θεριστή): – Πως γιόρταζαν οι κάτοικοι της Δέσιανης τον Δεκαπενταύγουστο επί Τουρκοκρατίας; + Αύγουστος Χρυσομήνας, καλομήνας ή απλοχέρης έτσι τον λέγουν παλιά το μήνα αυτόν οι ζευγάδες. Ο Θεός δώρισε όλα τα αγαθά για να

ΕΥΕΡΓΕΤΑΙ – ΛΟΓΙΟΙ

«ΑΓΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ» ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2015 ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΑΧ. ΗΡΑΚΛΕΙΔΗΣ Ο Δημήτριος Αχ. Ηρακλείδης ήταν γόνος μιας μεγάλης και παλιάς πλούσιας αγιώτικης οικογένειας εμπόρων και πολιτικών τοπικής εμβέλειας. Μας είναι γνωστή ήδη από τα πρώτα χρόνια του 19ου αι. από το αγιώτικο αρχείο της Ε.Β.Ε. Ο θείος του Δημήτριος Νικολάου Ηρακλείδης, κάτοχος μεγάλης

Ευχή διά τας μέλισσας.

Κύριε Ιησού Χριστέ ο δημιουργός του σύμπαντος κόσμου και επιβλέπων επί πάσαν κτίσην αλόγων ζώων, πτηνών, ιχθύων και ερπετών. Επίβλεψον Δέσποτα εξ Αγίου κατοικητήριόν Σου, επί το μελισσομάντρι τούτο και ευλόγησον αυτό. Διαφύλαξον από πάσης φαρμακείας και επαοιδίας, παντός κακού περιεργείας τε πονηράς και πανουργίας ανθρώπων. Δος Κύριε εις το