Επιλογή πληροφοριών από το άρθρο της Μαίρης Τούντα στο ΑΝΕΞΗΓΗΤΟ, τεύχος 86/Νοέμβριος-Δεκέμβριος 1992.
Ονομάζεται Μάνι Λαλ και είναι ο αρχηγός της μοναδικής ομάδας κυνηγών μελιού στο κεντρικό Νεπάλ. Κρεμασμένος σε μια σχοινένια σκάλα, δεμένος για ασφάλεια με ένα μόνο σχοινί γύρω από τη μέση του, αιωρείται πάνω από τον γκρεμό ενός βράχου 120 μέτρων για να μαζέψει το γλυκό θησαυρό της Apis laboriosa, της μεγαλύτερης αγριομέλισσας στον κόσμο. Χιλιάδες θυμωμένες μέλισσες γυρνάνε γύρω του και τον τσιμπούν, επειδή τολμά να ληστεύει την φωλιά τους. Μόνη του προφύλαξη είναι μια φαρδιά κάπα πάνω στο κεφάλι του. Χειρίζεται τους πασσάλους σαν τεράστια κινέζικα ξυλαράκια και κόβει πολύ επιδέξια τα παχιά κομμάτια κηρήθρας από την φωλιά των μελισσών. Το μέλι ρέει σε ένα καλάθι επενδυμένο με το τομάρι μιας αγριόγιδας. Όταν γεμίσει, το κατεβάζουν με σχοινιά σε αυτούς που περιμένουν με ανυπομονησία στη βάση του βράχου. Ο βόμβος των τεράστιων μελισσών είναι τρομαχτικός, αλλά οι κινήσεις του Μάνι Λαλ είναι απαλές και ήρεμες. Έχει κυνηγήσει πολλές φορές στο παρελθόν. Και σίγουρα δεν φοβάται και ας είναι 64 χρονών. Από όλους τους κυνηγούς στο χωριό του, μόνο οι εννιά που αποτελούν την ομάδα του επιτρέπεται να κυνηγήσουν μέλι. Ο καθένας τους κληρονόμησε αυτό το δικαίωμα από τον πατέρα του, ο οποίος του δίδαξε τα δικά του ιδιαίτερα καθήκοντα.
Οι Γκούρουνγκ, όπως ονομάζεται η ομάδα του Μάνι Λαλ, ζουν στις νότιες βουνοπλαγιές των Ιμαλάϊων στο κεντρικό Νεπάλ. Ακολουθούν τις τελετουργίες μιας θρησκείας που είναι μίγμα Ινδουισμού και Βουδισμού, των δυο βασικών θρησκειών στο Νεπάλ. Οι ιερείς τους είναι Λάμα που έχουν περάσει μεγάλο μέρος τα ζωής τους στα θιβετανικά μοναστήρια του Κατμαντού. Αν και δεν γνωρίζουμε από πότε χρονολογείται το κυνήγι του μελιού, έχουν ανακαλυφθεί σπηλαιογραφίες στην Ισπανία, τη νότια Αφρική και την Ινδία που έχουν καταπληκτικές ομοιότητες με τις μεθόδους του Μάνι Λαλ και των κυνηγών του. Οι σπηλαιογραφίες αυτές ανάγονται στην Παλαιολιθική Εποχή. Συνεπώς, το κυνήγι του μελιού γίνεται πάνω στη Γή για περισσότερα από 12.000 χρόνια.
Οι κυνηγοί ξεκινούν να ανέβουν στον πανύψηλο βράχο, Σαμσέρ Μπιρ – που σημαίνει «ο βράχος με τις 300 φωλιές» – με τον Μάνι Λαλ να τους οδηγεί, γιατί είναι ο μόνος που γνωρίζει το δρόμο. Σπάνια κουβεντιάζουν μεταξύ τους, αλλά είναι μια πολύ δεμένη ομάδα.
Για τον Μάνι Λαλ όμως, η μέλισσα αποτελεί πολύ καλύτερο παράδειγμα αλληλεγγύης από ό,τι ο άνθρωπος. Μια παράξενη επικοινωνία υπάρχει ανάμεσα στο γέροντα και τις μέλισσες. Αισθάνεται θαυμασμό για την κοινωνία τους, απληστία για το μέλι τους και φόβο για τις επιθέσεις τους.
Πριν κατέβει με τη σκάλα στον πανύψηλο βράχο, βγάζει λίγο ρύζι από τη ζώνη του και, καθώς το σκορπίζει στον αέρα, απαγγέλει τα διαφορετικά ονόματα του Φόλο. Μετά αυτοσυγκεντρώνεται. Τα διαπεραστικά του μάτια χάνουν την οξύτητά τους. Χωρίς να πει λέξη, αρχίζει να κατεβαίνει στην ταλαντευόμενη σκάλα σαν αράχνη στο λεπτό νήμα του ιστού της. Το παραμικρότερο λάθος σημαίνει θάνατο.
Ο Μάνι Λαλ σταματάει κάτω από μια προεξοχή του βράχου, απέναντι από μια μελισσοφωλιά σχεδόν τόσο μεγάλη όσο και αυτός. Στην επιφάνειά της κυματίζει ένα παχύ, μαύρο στρώμα από μέλισσες. Δύο από τους κυνηγούς του έχουν ανέβει στα μισά του βράχου για να κρατήσουν σταθερή τη σκάλα. Κολλημένοι πάνω του, τραβάνε το σκοινί για να φέρουν τον Μάνι Λαλ πιο κοντά στην κηρήθρα.
Στο μεταξύ, ένας άλλος κυνηγός από την ομάδα πάνω στο βράχο ανάβει μια φωτιά σε ένα σωρό φύλλα, που θα μεταφερθεί για να ζαλίσει ο καπνός τις μέλισσες και να τις αναγκάσει να εγκαταλείψουν τη φωλιά τους. Κατεβάζουν το φλεγόμενο σωρό με σχοινιά και ο Μάνι Λαλ τον σπρώχνει κάτω από τη φωλιά με ένα πάσσαλο. Πανικός καταλαμβάνει τις μέλισσες, οι οποίες εγκαταλείπουν τη φωλιά τους αναστατωμένες, αποκαλύπτοντας τη χρυσαφένια κηρήθρα.
Μέλισσες τριγυρίζουν τον Μάνι Λαλ, καθώς αρχίζει να μαζεύει τον καρπό της δουλειάς τους. Η κηρήθρα που είναι κολλημένη στο βράχο είναι γεμάτη με μέλι, αλλά σε ορισμένα σημεία της περιέχει αυγά, κάμπιες και χρυσαλίδες μελισσών. Ο Μάνι Λαλ χρησιμοποιεί ένα πάσσαλο για να σπρώξει δυο κοντά ξύλα σε ένα σημείο με χρυσαλίδες. Τα ξύλα τον βοηθούν να δέσει ένα σχοινί, που του πετούν από την κορυφή του βράχου, γύρω από την κηρήθρα. Η κηρήθρα αποσπάται από τη φωλιά, αιωρείται και χτυπάει πάνω στη σκάλα του Μάνι Λαλ. Αυτός όμως, κρατιέται γερά και η κηρήθρα, που αποτελεί πολύτιμη πηγή κεριού, φτάνει στο έδαφος.
«Βρέχει μέλι», φωνάζουν οι χωρικοί που έχουν μαζευτεί στη βάση του βράχου. Με τα πρόσωπα στραμμένα προς τα πάνω, απλώνουν δοχεία και κατσαρόλες για να μαζέψουν λίγο από το κολλώδες υγρό που στάζει από την κηρήθρα.
Ο Μάνι Λαλ γεμίζει τα καλάθια από μπαμπού που κατεβαίνουν ένα-ένα ξεχειλισμένα από μέλι και κηρήθρα. Οι μέλισσες περπατούν πάνω στο πρόσωπο του και μέσα στην κουκούλα του. Αυτός όμως έχει αναπτύξει αντοχή στα κεντριά τους και απλώς τις πετάει από πάνω του πριν συνεχίσει. Ο ίδιος ισχυρίζεται ότι είναι γέρος και το δέρμα του είναι ξηρό και δεν πρήζεται, αντίθετα με το δέρμα των νέων ανδρών.
Μετά από μια ώρα ο Μάνι Λαλ κατεβαίνει. Έχει μαζέψει πάνω από 40 λίτρα μέλι και 10 κιλά κερί. Το πρώτο πράγμα που κάνει είναι να εξετάσει το χρώμα του μελιού. Βάζει λίγο στην παλάμη του για να δει αν κάνει το δέρμα να μυρμηγκιάζει. Αν συμβεί αυτό, σημαίνει ότι το μέλι είναι δηλητηριασμένο και δεν πρέπει να φαγωθεί. Είναι γνωστό ότι οι μέλισσες επισκέπτονται και φυτά που παράγουν τοξικές ουσίες. Αν κάποιος χωρικός φάει μέλι που δεν έχει εξετασθεί και τύχει να είναι τοξικό, καταρρέει στο δρόμο της επιστροφής και δεν μπορεί να περπατήσει για ώρες, υποφέροντας από κρύο ιδρώτα, εμετούς και θολωμένη όραση. Το μέλι είναι καλό μετά τις βροχές των μουσώνων, που «ξεπλένουν» το δηλητήριο από τα λουλούδια και το νέκταρ.
Αργά το απόγευμα, οι κυνηγοί κάθονται κοντά στη φωτιά και στύβουν το άσπρο υγρό από τις κάμπιες σε ένα μικρό δοχείο από ζεσταμένο μέλι. Αυτό το μίγμα, που είναι πλούσιο σε πρωτεΐνες, θεωρείται πολύ καλό γιατρικό και τονωτικό.
Μετά από 22 ημέρες, ο Μάνι Λαλ αποφασίζει να σταματήσει το κυνήγι. Έχουν μαζέψει μέλι από 40 φωλιές. Υπάρχουν και άλλες, αλλά δεν τις πειράζουν, γιατί αποτελούν τους «σπόρους» από τους οποίους θα ξαναχτιστούν οι φωλιές που καταστράφηκαν.
Ο αδελφός του Μάνι Λαλ κάνει τη μοιρασιά. Ως αρχηγός, ο γερο-κυνηγός παίρνει το μέλι από τις τέσσερις μεγαλύτερες φωλιές. Ανάλογα μοιράζεται το μέλι και στα υπόλοιπα εννιά μέλη της ομάδας. Το εννιά θεωρούν ότι είναι ο τυχερός τους αριθμός.
Οι κυνηγοί κρατούν πολύ λίγο από το μέλι που μάζεψαν για τις οικογένειες τους. Ανταλλάσσουν το μεγαλύτερο μέρος με γάλα ή δημητριακά. Το κερί το πουλάνε στο Κατμαντού, σε τεχνίτες που το χρησιμοποιούν ακόμα και σήμερα για να φτιάχνουν καλούπια για αγάλματα.