ΑΡΧΙΕΡΕΙΣ
ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΛΑΡΙΣΗΣ
ΑΡΧΙΜ. ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΔΡΟΣΟΣ
2001 / ΔΩΛ ΛΑΡΙΣΑΣ
1.- Άγιος Αχίλλιος Α΄ (+-310; – 350 μ.Χ.)
εορταζόμενος τη 15η Μαΐου.
Εγεννήθη εν Καππαδοκία, τη γενέτειρα του Μεγάλου Βασιλείου και Γρηγορίου του Θεολόγου, παρά γονέων πλουσίων και ευσεβών, οίτινες ανέθρεψαν αυτόν χριστιανικώς και τον εξεπαίδευσαν καταλλήλως. Μετά τον θάνατο των γονέων του, υπό χριστιανικού ζήλου ορμώμενος, μετέβαινεν από τόπου είς τόπον διδάσκων και κηρύττων τον λόγον του Θεού και ούτως έφθασε και εις Λάρισαν, ένθα εξελέγη αρχιεπίσκοπος αυτής, κατά τους χρόνους του Μ. Κωνσταντίνου υπηρετήσας την Εκκλησίαν επί (40) έτη και αποβιώσας εν Λαρίση, τα δε λείψανα αυτού ανευρεθέντα υπό των Βουλγάρων, κατά την υπ’ αυτών κατάληψιν της Λαρίσης, μετηνέχθησαν, υπ’ αυτών είς την τότε πρωτεύουσάν των Πρέσπαν. (Εις μνήμην του αγίου Αχιλλίου υπάρχει εν Λαρίση ο φερώνυμος μητροπολιτικός ναός).
Ο Αχίλλιος, ως αρχιεπίσκοπος Λαρίσης, έλαβε μέρος είς την εν Νικαία συγκροτηθείσα Α΄ Οικουμενική Σύνοδο καταπολεμήσας τον Άρειον διά τα νέα δόγματά του.
Ο Ναός του Αγίου Αχιλλίου την 12ην Ιουνίου 1769 επυρπολήθη ………………. +Επί Σουλτάνου Σελήμ Γ΄ 1794, ανεκτίσθη, μερίμνη του μητροπολίτου Λαρίσης Διονυσίου του Καλλιάρχου (+ Παρεκκλήσιον Αγίου Βησσαρίωνος).
«Ενθύμησις 1794 Φεβρουαρίου δ’ ευγήκε το φιρμάνι διά την εκκλησίαν της Λαρίσης του Αγίου Αχιλλίου μέσα είς την Κωνσταντινούπολιν. Και ήλθεν ο τατάρης (ταχυδρόμος) μέσα είς την Λάρισαν Φεβρουαρίου 26 ημέρα Δευτέρα και εδιαβάσθη την Πέμπτην είς τας 2 του Μαρτίου. Και έβαλαν θεμέλιον τη Κυριακή είς τας 5 του Μαρτίου, και εδούλευαν ημέρας 36, και ετελείωσαν τη Μεγάλη Παρασκευή το βράδυ είς τας 6 του Απριλίου, και εδιάβασαν είς τας 9 ώρας τη αγία και μεγάλη Παρασκευή και το Μέγα Σάββατον έγινεν λειτουργία μέσα είς την παντέρημον Λάρισαν, όπου ήσαν 24 χρόνους χωρίς λειτουργία και παραπάνω. Και εδούλευαν υπέρ τους διακοσίους μαστόρους έξω από τον λαόν όπου βοηθούσαν».
Ανήλθε στο αξίωμα, κατά τους χρόνους του Μ. Κωνσταντίνου (288; – 377).
Επ. Φαρμακίδη, Η Λάρισα, σελ. 75.
Δ. Ζ. Σοφιανός, Ο άγιος Αχίλλιος Λαρίσης
2.- Άγιος Θωμάς ο Χοριάτης (Γοριανίτης)
(1264 – 1273)
Αρχιεράτευσε στην Λάρισα από τα μέσα του 1264 μέχρι τις αρχές του 1273. Συμμετείχε στη σύνοδο που συγκλήθηκε στην Κωνσταντινούπολιν, τον 1264 από τον αυτοκράτωρα Μιχαήλ Η΄ Παλαιολόγο (1259 – 1282) με σκοπό την καθαίρεση του Οικουμενικού Πατριάρχη Αρσενίου Αυτωρειανού (μέσα του 13ου αιώνος). Κατά τον Δ. Σοφιανό πρέπει να ταυτίζεται με τον λόγιο μητροπολίτη της Λάρισας Θωμά Γοριανίτη, με προτροπή του οποίου διασκευάστηκε ο βίος του Αγίου Αχιλλίου. Ο ίδιος επίσης, συνέταξε επίγραμμα αφιερωμένο στον Μανουήλ Ολόβωλο (13ος – 14ος αιώνας).
Δ. Ζ. Σοφιανός, Ο Λαρίσης Θωμάς Γοριανίτης, σ. 147-161.
Θ. Χρονικά, 15. (1984).
3.- ΄Αγιος Κυπριανός (μέσα του 13ου αιώνος) (1318 – 1333)
Γεννήθηκε στη Λάρισα γύρω στα μέσα του 13ου αιώνος. Σε νεαρή ηλικία πήγε στη Μονή του Αγίου Δημητρίου Μαρμαριανών, σημαντικό μοναστήρι της Θεσσαλίας. Σ’ αυτή τη μονή έγινε ιερέας σε ηλικία 30 ετών. Μόνασε για μικρό χρονικό διάστημα στο Άγιον Όρος, και επέστρεψε στη Λάρισα, όπου έγινε ηγούμενος της μικρής Μονής του Αγίου ικολάου. Το 1318 εξελέγη Μητροπολίτης της Λάρισας, αλλά, λόγω πολιτικής αστάθειας και κοινωνικής αναταραχής στην περιοχή, αναγκάστηκε να εγκατασταθεί στη Χάρμαινα, και μετά από λίγο στα Τρίκαλα, 1318, όπου ποίμανε το λαό της μητροπολιτικής του περιφέειας.
Εκοιμήθη 3-5-1362 ή 6-8-1362.
(Νέο διοικητικό και εκκλ. κέντρο η πόλη Τρίκαλα) 1318.
Το γεγονός αυτό γίνεται αιτία, ώστε μέχρι το 1739 ο μητροπολίτης Λαρίσης να καταστεί και επίσκοπος της Τρίκκης, ο δε επίσκοπος της Τρίκκης να εκτελεί χρέη τοποτηρητή στη Μητρόπολη της Λάρισας*.
Στ. Γ. Γουλούλης, εγκώμιο στον Άγιο Κυπριανό.
Επ. Φαρμακίδη, Η Λάρισα, σ. 84 (165 σημ.).
*Β. Σκουβαράς, Τρίκκης και Σταγών Μητρόπολης 857
Β. Σπανός, Ιστορία της ΒΔ Θεσσαλίας, σ. 26-27, σημ. 30
Α. Αβραμέα, Η Βυζαντινή Θεσσαλία, σ. 195-196.
4.- Άγιος Αντώνιος ο Νέος (Θεολόγος και ομολογητής)
(1333 – 1363)
Διαδέχθηκε τον Άγιο Κυπριανό στο Μητροπολιτικό θρόνο της Λάρισας και αρχιεράτευσε από το 1333-1363 τουλάχιστο. Έγραψε λόγους πανηγυρικούς σε διάφορες θεομητορικές γιορτές και εγκώμια μαρτύρων και αγίων, τα οποία αποτελούν και τη μοναδική πηγή πληροφοριών για τη ζωή του. Επίσης συνέθεσε εκκλησιαστικούς ύμνους με πιο γνωστό τον κανόνα στον Άγιο Αχίλλιο (+350)1.
Εκοιμήθη πρίν από το +1372/73.
«Εις Σιγγιλιώδες επιβεβαιωτήριον γράμμα του Αντωνίου σχετικόν με την μονήν Μετεώρου, πρίν το 1363 ο μητρ. Λαρ. υπογράφει:
+ Αντώνιος ελέω Θεού αρχιεπίσκοπος Λαρίσης υπέρτιμος και έξαρχος δευτέρας Θετταλίας και πάσης Ελλάδος και καθολικός κριτής των Ρωμαίων».
(ΙΔ΄ αι. σερβοκρατία)
Στ. Γουλούλης, Εγκώμιο στον Άγιο Κυπριανό (σ. 39-56).
Επαμ. Γ. Φαρμακίδη, Η Λάρισα, σ. 85 (168 σημ.).
1. Για τον κανόνα βλ. Δ. Ζ. Σοφιανός, Ο Άγιος Αχίλλιος Λαρίσης σ. 120-129.
5.- Άγιος Διονύσιος ο Ελεήμων, ο Α΄
(1487 – 1490)
Έχοντας αποδεικτική μαρτυρία πατριαρχικού σιγιλίου διά την μετάθεση του Αγίου Βησσαρίωνος του Α΄ από την επισκοπή της Δημητριάδος στη Μητρόπολη Λάρισας το έτος 1489/901, πρέπει να δεχθούμε την γνώμη του Ν. Γιαννόπουλου που θεωρεί ότι ο Διονύσιος ανέβηκε στον επισκοπικό θρόνο της Λάρισας το 14872. Κτίτορας μαζί με τον ιερομόναχο Νικάνορα της Μονής του Αγίου Νικολάου Αναπαυσά των Μετεώρων, όπου μονάζει περί το 1499 μέχρι την ημέρα της κοιμήσεώς του 28η Μαρτίου 15103.
Ως μοναχός εικονίζεται σε τοιχογραφία του έτους 1527 στο νότιο άκρο του δυτικού τοίχου του νάρθηκα της Μονής του Αγίου Νικολάου, (Δ. Ζ. Σοφιανός, Χατζή – Γερασίμου, Ανέκδοτο εγκώμιο, σ. 30, σημ. 60).
1. Επαμ. Φαρμακίδη, Η Λάρισα, σ. 87 (179 σημ.) [και σημ. 174 σελ. 86].
2. Ν. Γιαννόπουλος, Επισκοπικοί κατάλογοι, σ. 261, και Επισκοπικοί Κατάλογοι, Διορθώσεις σ.337.
3. Δ. Ζ. Σοφιανός, Ο μητροπολίτης της Λάρισας, Άγιος Διονύσιος ο Ελεήμων (+ 1510) ………..
6.- Άγιος Βησσαρίων ο Α΄
(1489/90 – 1500)
Ζεί και δρά στα τέλη του 15ου αιώνος. Μοναχός ίσως στην Παναγία Ξενιά Βόλου, εκλέγεται επίσκοπος Δημητριάδος. Ανασυντάσσει την Επισκοπή και ανανεώνει τα Μοναστήρια, διακρίνεται για το Φιλανθρωπικό του έργο.
Μητροπολίτης Λαρίσης εκλέγεται το 1490 όπως πιστοποιεί το σιγίλλιο του Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως Διονυσίου Α΄ (1467–1471, 1488–1490). Συγχέεται, όμως, μέχρι και σήμερα (βλ. ημερ. τσέπης μητροπ. Δημητρ. του 2001) με τον άλλο αρχιεπίσκοπο Λαρίσης Άγιον Βησσαρίωνα τον Β΄ που έζησε την εποχή εκείνη, (όταν ο Βησσαρίων ο Α΄ παραχωρεί την Μητρόπολη (1500) ο Βησσαρίων ο Β΄ είναι 10 ετών υποτακτικός του Λαρίσης Μάρκου του Ησυχαστή).
Η σύγχισις οφείλεται στο γεγονός ότι και στους δύο αποδόθηκε η ίδια ασματική ακολουθία, γραμμένη για τον Βησσαρίωνα τον Β΄.1
1. Ν. Ι. Γιαννόπουλος, Αι παλαιαί εκκλησίαι και Τρικαλινά 7 [ιδίου, οι δύο Βησσαρίωνες Λαρίσης] (1987) 115-131. ΔΧΑΕ Γ΄ (1926), περ. Β΄, σ. 22 κ.ε., Ε. Φαρμακίδης, Η Λάρισα, σ. 87, σημ. 179.
7.- Άγιος Μάρκος ο Ησυχαστής, ο Ηγιασμένος
(1500 – 1527 Μάρτιος)
Εκλέγεται το 1500 μητροπολίτης Λαρίσης. Οι πηγές, σχετικά με τη ζωή και τη δράση του είναι ελάχιστες και τις αντλούμε από τον βίον του Αγίου Βησσαρίωνα του Β΄, υποτακτικού και διαδόχου του Μάρκου στον μητροπολιτικό θρόνο της Λάρισας.
Εκοιμήθη τον Μάρτιο του +1527.
Ο Επ. Φαρμακίδης θεωρεί ότι υπήρξε και Επίσκοπος Τρίκκης.
Ο Νικ. Γιαννόπουλος ότι αρχιεράτευσε στην Λάρισα τα έτη (1499 – 1520) ή (1538 – 1550).
Δ. Ζ. Σοφιανός, Ανέκδοτα υμνογραφ. κείμ. στον Μητρ. Λαρίσης Βησσαρ. Β΄ .
Δ. Ζ. Σοφιανός, Ο Μητροπολίτης Λαρίσης Θωμάς Γοριανίτης, Θ.Χ. 15 (1984) 147-161.
Επ. Φαρμακίδη, Η Λάρισα, σ. 91, σημ. 189.
8.- Άγιος Βησσαρίων ο Β΄ (+-1490) ;
(Μητρ. Λαρίσσης, Μάρτιος 1527 – 13η/9/1540)
Κατήγετο εκ του χωρίου Μεγάλη Πόρτα (Πύλη Τρικάλων) στον σημερινό μικροοικισμό Πόρτα Παναγιά, (γεννήθηκε περί το 1490).
Σε ηλικία μόλις 10 ετών πήγε υποτακτικός, του μητροπολίτου της Λάρισας Μάρκου.
Χηρευσάσης δε της Επισκοπής Ελασσόνος και Δομενίκου και μη υπάρχοντος ετέρου ικανωτέρου αυτού, ο Μάρκος εχειροτόνησεν αυτόν επίσκοπον της επισκοπής ταύτης (1516 / 1517) είς ήν όμως δεν εγένετο δεκτός υπό των κατοίκων, διότι η πόλις αυτών «ετετίμητο δι’ αρχιεπισκοπής» ή διότι – κατά τον Δημ. Σοφιανό ήταν μόλις 26 ετών (λόγω δηλαδή του νεαρού της ηλικίας του)-. Παρέμεινε ωστόσο μέχρι το 1521 κοντά στον μητροπολίτη Μάρκο, και την περίοδο (1521 – 1527) ασκούσε τα καθήκοντα του εξάρχου των Σταγών (Καλαμπάκας). Τον Μάρτιο του 1527, μετά τον θάνατο του Μάρκου, εκλέχθηκε μητροπολίτης της Λάρισας (36 ετών). Είχε ως βοηθόν του τον Άγιο Νεόφυτο Β΄ ο οποίος ήτο ανηψιός του και από την επισκοπή Σταγών μετατέθηκε στην Μητρόπολη της Λάρισας τον Ιούνιο του 1550 διαδεχθείς τον Νεόφυτο τον Α΄ ο οποίος κατείχε την έδραν (1540 – 1550) μετά τον Άγ. Βησσαρίωνα το Β΄.
Ο Άγιος Βησσαρίων ανήγειρε την περιώνυμον Μονήν των Μεγάλων Πυλών Δουσίκου, πολλάς μονάς (Μετέωρα) και εκκλησίας εκ των ερειπίων και γεφύρια μεγάλων ποταμών, κυρίως όμως επί των ημερών του συνετελέσθη η θρησκευτική αφύπνησις των χριστιανικών πληθυσμών της Θεσσαλίας (περίοδος ησυχίας λόγω Σουλεϊμάν και Ελλην. καταγ. Βεζύρου Ιμβραήμ).
«Αι καταχρήσεις επί της εποχής του Αγίου Βησσαρίωνος τας οποίας ο πρώτος αιών της δουλείας είχεν αφήσει να εισχωρήσουν εν τω κλήρω, ήρξαντο να κολάζωνται και περιορίζωνται».
- Ναός του Αγίου Βησσαρίωνος του Β΄, στην ομώνυμη πλατεία, δίπλα στο Ωδείο.
- Παρεκκλήσιον είς Μητροπολιτικόν Ναόν του Αγίου Αχιλλίου μέχρι του 1896.
Επ. Φαρμακίδης, Η Λάρισα, σ. 91-92, σημ. 190, 191, 192.
9.- Άγιος Νεόφυτος ο Β΄ 1550 Ιούνιος / 1568-69
Ανεψιός του Βησσαρίωνος του Β΄. Μετατέθηκε από την επισκοπή των Σταγών διαδεχθείς τον Νεόφυτο τον Α΄ (1540 – 1550)1 στη Μητρόπολη της Λάρισας τον Ιούνιο του 1550. Το έτος 1568/1569 υπέγραψε στη διαθήκη του Αγίου Βησσαρίωνα. Έκτοτε δεν υπάρχει άλλη αναφορά για αυτόν. Ανήγειρεν εκ νέου την Ιερά Μονη των Μεγάλων Πυλών (Δουσίκου) κατά το 1557 έτος.
Τον Νεόφυτον Β΄ διαδέχεται ο Ιερεμίας (μ. οικ. Π.) ο οποίος το 1570 υπογράφει ως Λαρίσης.
1. Νεόφυτος Α΄, Σεπτ. 1540 – Ιούν. 1550, οικειοθελώς παραιτηθείς, βλ. Δ. Σοφιανός, Οι Νεόφυτοι Λαρίσης του 16ου αιώνος, Ε.Μ.Α., 15-16 (1965 – 1966) – ΑΘΗΝΑ, 1997.
Επ. Φαρμακίδη, Λάρισα, σελ. 92, σημ. 193 έως 198.
Επίμετρον
Ο Διονύσιος Ε΄ ο Καλλιάρχης επονομαζόμενος Βυζάντιος (1791 – 1806).
Επί των ημερών του οποίου ανηγέρθη (1794) ο Ναός του Αγίου Αχιλλίου. Προήχθη το έτος 1806 είς μητροπολίτην Εφέσου, διαμείνας ως τοιούτος μέχρι του 1821 οπότε ένεκα της ελληνικής επαναστάσεως έλαβε τον δι’ αγχόνης μαρτυρικόν θάνατον εν Μπαλούκ Παζάρ, της Κωνσταντινουπόλεως, μεθ’ ετέρων δύο ιεραρχών της Εκκλησίας, καθ’ ήν ημέραν απηγχονίζετο ο ενθομάρτυς Πατριάρχης Γρηγόριος, καταταχθείς και ούτος είς τα τάξεις των εθνομαρτύρων.
(οδός πόλεως Λαρίσης, «Καλλιάρχου»).
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Ζ. ΣΟΦΙΑΝΟΣ
Καθηγητής του Ιονίου Πανεπιστημίου
Μετά τον κατ’ εξοχήν Άγιο Ιεράρχη και Πολιούχο της Λάρισας Αχίλλιο, ο οποίος έζησε και έδρασε στο α΄ μισό του Δ΄ αιώνα, αφού έλαβε ενεργό μέρος στην Α΄ Οικουμενική Σύνοδο της Νίκαιας το 325, θα πρέπει να φθάσουμε στο β΄ μισό του ΙΓ΄ αιώνος και εξής για να συναντήσουμε επισκόπους της Λάρισας που έχουν αγιοποιηθεί.
Στο ναό των Αγίων Αναργύρων Τρικάλων, στο αριστερό κλίτος, σήμερα παρεκκλήσι του Αγίου Σπυρίδωνος, σε τοιχογραφία του έτους 1627, μέτριας ή μάλλον κακής διατήρησης, εικονίζονται ολόσωμοι και κατά χρονολογική σειρά επτά άγιοι «αρχιεπίσκοποι» Λαρίσης (ο τίτλος του αρχιεπισκόπου καταχρηστικά αντί του ορθού μητροπολίτης), που είναι οι εξής:
Α.- Άγιος Θωμάς ο Χοριάτης (το επώνυμο από παραφθορά ή παρανάγνωση του σωστού Γοριανίτης). Πρόκειται ασφαλώς για το γνωστό λόγιο μητροπολίτη Λαρίσης Θωμά Γοριανίτη, που μαρτυρείται μεταξύ των ετών 1264 και 1273.
Β.- Άγιος Κυπριανός ο Ομολογητής. Ταυτίζεται με τον ομώνυμο μητροπολίτη Λαρίσης των αρχών του ΙΔ΄ αιώνος, για τον οποίο έχει γράψει εκτενές εγκώμιο με βιογραφικά και άλλα στοιχεία ο διάδοχός του Αντώνιος.
Γ.- Άγιος Αντώνιος ο λογιώτατος και Νέος Θεολόγος. Διάδοχος του προηγουμένου (1333 – 1363), γνωστός εκκλησιαστικός λόγιος και ρήτορας.
Δ.- Άγιος Βησσαρίων ο Πρώην. Ο χαρακτηρισμός του προς διάκριση από το γνωστό Άγιο Βησσαρίωνα Β΄ Λαρίσης, τον κτίτορα της περιώνυμης Μονής Δουσίκου. Ο Άγιος Βησσαρίων ο Πρώην, είναι γνωστός μόνο από το σιγίλλιο του έτους 1489/90, του Οικουμ. Πατριάρχη Διονυσίου Α΄, το οποίο αναφέρεται στη μετάθεσή του από την επισκοπή Δημητριάδος και μητρόπολη Λαρίσης.
Ε.- Άγιος Διονύσιος ο Ελεήμων. Διάδοχος πιθανότατα του προηγουμένου. Ταυτίζεται με τον Διονύσιο Λαρίσης ο οποίος περί τα τέλη της δεκαετίας του 1490 παραιτήθηκε από τον θρόνο του και εγκαταβίωσε για δέκα περίπου χρόνια στη Μονή Αγίου Νικολάου του Αναπαυσά των Μετεώρων, της οποίας, μαζί με τον έξαρχο Σταγών Νικάνορα, αναδείχθηκε νέος κτίτωρ. Εικονίζεται ως μοναχός στο νάρθηκα της Μονής και πέθανε στις 28 Μαρτίου του 1510.
Ζ.- Άγιος Μάρκος ο Ησυχαστής. Ανήλθε στο μητροπολιτικό θρόνο της Λάρισας περί το 1499/1500, μετά την παραίτηση του Διονυσίου, και παρέμεινε ως το θάνατό του, τέλη 1526 – αρχές 1527. Υπήρξε ο πνευματικός πατέρας και διδάσκαλος του διαδόχου του Αγίου Βησσαρίωνος Β΄.
Η.- Άγιος Βησσαρίων του Σωτήρος. Διαδέχθηκε μετά το θάνατό του τον Μάρκο Λαρίσης. Από τον Μάρτιο – Απρίλιο του 1527 παρέμεινε στο μητροπολιτικό θρόνο της Λάρισας, ως τις 13 Σεπτεμβρίου του 1540, που πέθανε. Ένας από τους διαπρεπέστερους και δραστηριότερους μητροπολίτες της Λάρισας, κατά τους χρόνους της Τουρκοκρατίας, υπήρξε και ο κτίτωρ της σεβάσμιας και ονομαστικής Μονής του Σωτήρος των Μεγάλων Πυλών, της επιλεγόμενης Δουσίκου.
1. Εδώ ο Σοφιανός δεν συμπεριλαμβάνει τον Άγιο Νεόφυτο Β΄, αλλά αργότερα (1997) εκδίδει άρθρο, «Οι Νεόφυτοι Λαρίσης του 16ου αιώνος».
Ο Μητροπολίτης Μογλενών Ιωάννης
(1759) αρνησίχριστος
Κατά τους απαισίους εκείνους χρόνους έλαβε χώραν τραγικόν δράμα, όπερ αρξάμενον είς τα Νότια, χωρίον της υποδιοικήσεως Γευγελής της Μακεδονίας και έδρα του μητροπολίτου Μογλενών, επεραιώθη εν Λαρίση. Συνεπεία των υπό των Τούρκων πιέσεων και απηνών καταδιώξεων, πολλά των πέριξ των Νοτίων χωριά εξηναγκάσθησαν και υποκύπτοντα είς την βίαν εξισλαμίσθησαν και δεν απέμεινε πλέον, ασάλευτον εν τη πίστει, εν τη περιφερεία εκείνη παρά το χωρίον Νότια, όπερ δια τούτο είχε καταστή ο στόχος όλων των τε αλλοθρήσκων κατακτητών και των περιοικούντων αρνησιθρήσκων. Εν τη απελπιστική ταύτη καταστάσει διατελών τότε, κατά το έτος 1759, ο μητροπολίτης Μογλενών Ιωάννης, εσκέφθη ότι ο μόνος τρόπος της διασώσεως του ποιμνίου του ήτο ο εξισλαμισμός αυτού και βασανίσας επί πολύ την σκέψιν του ταύτην, απεφάσισε να την ανακοινώση είς αυτό. Διό, αφού εν μεγάλη κατανύξει ετέλεσεν άπασας τας ακουλουθίας της Μεγάλης Εβδομάδος και την της Αναστάσεως κατά την νύκτα του Πάσχα, μετά το χαρμόσυνον άγγελμα του «Χριστός Ανέστη» τρέμων εκ συγκινήσεως ο μάρτυς ούτος της πίστεως, ανέπτυξεν είς το πολυπληθές εκκλησίασμα τους λόγους, οίτινες επέβαλον την εις την θρησκείαν του Μωάμεθ προσχώρησίν των : «ο Μέγας Θεός, προσέθηκεν εν τέλει και ο μονογενής αυτού Υιός, ου την εκ νεκρών ανάστασιν επανηγυρίσαμεν πρό μικρού, αυτοί μόνοι γινώσκουσι τα πάντα και δεν θα θεωρήσωσιν ημάς αναξίους της χάριτός των». Θόρυβος και κατάπληξις, κλαυθμοί και οδυρμοί επηκολούθησαν μεταξύ των Χριστιανών επί τη θλιβερά αποφάσει της αλλαξοπιστίας των.
Ο μητροπολίτης μετονομασθείς ούτως είς Αλήν εγένετο ιεροδικαστής και ως τοιούτος μετά τινά έτη μετετέθη είς Λάρισαν, ένθα μια των ημερών καθήμενος εν καφενείω διέκρινε τον αδελφόν του Δημήτριον, όστις μη δυνάμενος να προσαρμοσθή είς την νέα θρησκείαν, κατέλιπε διά παντός τα Νότια. Η συνάντησίς των αυτή υπήρξεν η αφορμή να αναζήση εν τη ψυχή του Αλή ο χριστιανός λευϊτης, όστις ανακοινώσας είς τον αδελφόν του την απόφασίν του όπως μαρτυρήση υπέρ του Χριστού, μετέβη είς το παρά την γέφυραν τζαμίον του Χασάν βέη, όπερ κατά την ώραν της μεσημβρίας έβριθε πιστών προσκυνητών του Μωάμεθ και ανελθών είς τον άμβωνα ήρξατο ποιών το σημείον του σταυρού και απαγγέλων περικοπήν του Ευαγγελίου «Εις και μόνος είναι ο αληθής Θεός, υιός δε αυτού μονογενής ο Χριστός (……………..)». Δεν επρόλαβε να συμπληρώση ταύτα και το μωαμεθανικόν πλήθος, έκμανέν, κατέσφαξεν αυτοστιγμεί τον προδότην μουλάν εν αυτώ τω τζαμίω. Μετά τούτο συλληφθείς και ο αδελφός του Δημήτριος κατεσφάγη, τα δε δύο πτώματά των ερίφθησαν εις βόθρον. Εις ανάμνησιν του γεγονότος τούτου εγράφη τουρκιστί επί λίθου, ευρισκομένου άλλοτε εν τω τζαμίω τούτω «Νέ – σιζίν νέ – μπιζίμ» δηλαδή ούτε Δικός Σας υμέτερος (Χριστιανός) ούτε Δικός μας ημέτερος (Μωαμεθανός).